Meebewegen

Het was verdrietig en confronterend. Jaar in jaar uit, zelfs week in week uit verloor mijn moeder woorden, taal, inzichten en capaciteiten door de ziekte van Alzheimer. Toch vond ik het ook fascinerend en uitdagend: alle voorstellingen, niet alleen die van mijn moeder, maar ook de mijne, veranderden voortdurend. Telkens moesten programma’s en plannen mee veranderen. Van een vrouw die zelfstandig reisde en op vakantie ging, werd mijn moeder iemand die we meenamen. Het plan om haar een laatste keer mee te nemen naar haar geliefde dal in de Zwitserse bergen, de vakantie ingepakt als een snoepje, ging niet door. We zouden het samen doen met onze vrienden, zodat we alle vier een stukje zorg op ons konden nemen. Maar de dagen voor het vertrek en bij het inpakken van de tassen voelde mijn moeder steeds meer ‘visjes in haar voeten’ en ze was onrustig en bang. Wat wás ze opgelucht toen ik zei: ‘Ik kan ook gewoon een week op vakantie komen bij jou, hoor, als je dat fijner vindt!’ Zo veranderde vakantie in het buitenland, in weken met uitstapjes vanuit de veilige thuisbasis. En waar dat eerst nog flinke tochtjes waren naar vriendinnen in andere steden, naar de tuinen van Koning Leopold in Brussel, naar een museum ergens in het land, werden dat na verloop van tijd uitstapjes naar galerietjes, tuinen, streekmusea en dierenparken in de buurt. Het reizen in treinen hield op toen mijn moeder het reizen niet meer begreep. In de auto lukte het nog wat langer om op pad te gaan. Steeds verzon ik iets nieuws, van klokkenmuseum, aspergemuseum, kasteeltuinen, botanische tuinen tot de vlindercollectie en de knikkende beer uit mijn kindertijd in het missiemuseum in Steyl. En ook dat ging voorbij, omdat mijn moeder banger werd en minder aankon. Dus zaten we met mijn moeder onder de boom in de tuin van onze vrienden. We nodigden vrienden en familieleden uit om mee te eten met ons, we maakten onze wandelingen langs de Maas en we bezochten ooms en tantes. De uitstapjes werden steeds simpeler en kleiner. Het bezoek aan de kapper werd een bezoek van de kapper aan ons. Er kwam een moment dat zelfs de autorit naar Maastricht onmogelijk werd. Stap voor stap veranderde alles, steeds weer en altijd maar door tot het einde. Het meest fascinerende vond ik eigenlijk het steeds maar weer meebewegen met wat mogelijk was. Ik was als een reisleider op een onbekende reis. Ik heb geleerd hoe grote plannen kleiner kunnen worden, hoe je kunt leren mee te bewegen op altijddurende verandering.

Gepubliceerd in: Zorgbelang, Gezond lijfblad voor alle Limburgers, nummer 3, 2016