Troostboek

Ik ben een lezer. Zodra een boek gaat over het omgaan met een dementerende naaste, ben ik tegenwoordig geïnteresseerd. In elke boekhandel snuffel ik deskundig en in hoog tempo een aantal vakken door en alles wat me aanspreekt, koop ik, als het maar verhalen zijn. Theorie koop ik minder, informatieve boeken heb ik al genoeg. Zo vind ik vaak onverwacht ontroerende en waarachtige verhalen en het boek van vandaag is weer een voltreffer! Ik weet het meteen als ik het boek opensla om er een stukje in te lezen, want ik kan na bladzijde één al niet meer stoppen met lezen.

Een dochter vertelt het verhaal van haar zorgen voor haar moeder, die de ziekte van Alzheimer heeft. Ze schrijft over alle aspecten van de ziekte, over het zorgen voor de moeder die ze bij zich in huis neemt, over het moeten accepteren van het feit dat ze het niet volhoudt, over het moeten verhuizen van haar moeder naar een instelling, over liefdevolle en liefdeloze zorg, over de eindeloze vermoeidheid, de verscheurdheid, de schuldgevoelens, en het ontbreken van tijd en ruimte voor zichzelf… Het verhaal trekt aan mij, ik ken er vele facetten van, maar ben tegelijkertijd razend nieuwsgierig hoe deze dochter omgaat met alle dilemma’s, met het voortdurende balanceren tussen de belangen van de moeder, haar man, haar werk en zichzelf. Hoe doet zij het? Kan ik er iets uit leren? Zelfs als dat niet zo is, is het vooral heel erg troostrijk om het verhaal te lezen van iemand die net zo worstelde als ik. Binnen de kortste keren is de schrijfster van het boek een vriendin geworden en ik wil alles, alles van haar weten. Dus ik lees door. Ik maak een grote pot thee, ik nestel me op de bank, later op het bed, en ik lees onafgebroken verder. Eerst is er nog een strenge stem in mijn hoofd die zegt dat ik het huis moet poetsen, de post beantwoorden, boodschappen doen of eten koken, maar ik doe niets van dat al. Ik lees. Onafgebroken en onvermoeibaar lees ik het hele boek in één adem uit. Driftig ben ik in de weer om bij passages die me aanspreken, briefjes te plakken: ja, dat ken ik… ja, dat begrijp ik… ja daarover heb ik ook het een en ander te vertellen… Ik lees heel snel, later zal ik het nog eens lezen en dan langzamer, zeg ik tegen mezelf. De stem in mijn hoofd geeft het na verloop van tijd op en ik geef me helemaal over aan het verhaal van de ander, dat tegelijkertijd mijn verhaal is. Ik lees niet alleen het verhaal van de schrijfster, ik lees en zie ook steeds mijn eigen verhaal, ik zie de beelden uit mijn eigen leven met míjn moeder, ik huppel voortdurend op en neer tussen het verhaal in het boek en het verhaal in mijn hoofd. Als het boek uit is, ben ik dankbaar. Niets is fijner dan weten dat ik niet de enige ben die te maken had met de zorg voor een moeder die zichzelf langzaam vergat en die volkomen afhankelijk werd van de zorg van anderen. Toen mijn moeder er nog was, hielp het mij echt om te weten dat ik niet de enige was. Het helpt mij ook nu nog in de wereld anderen te weten die liefdevol zorgen voor hun ouder, partner of kind. Die moeilijke keuzes moeten maken, die zich af en toe vertwijfeld blijven afvragen of ze het toch niet anders en beter hadden kunnen doen… Misschien kunnen zij ook troostboeken gaan lezen.

Gepubliceerd in: Zorgbelang, Gezond lijfblad voor alle Limburgers, nummer 2, 2014

Voor mijn favoriete boekenlijst (rond het zorgen voor een ouder of partner met de ziekte van Alzheimer): klik hier