Afscheid nemen

Nu mijn moeder gaat verhuizen naar een verpleegafdeling in een zorgcentrum, verdwijnt in één klap de relatie met de mensen van de thuiszorg. Ik heb een afscheidsdag georganiseerd: ik heb de vrouwen van de thuiszorg uitgenodigd voor koffie en een stuk vlaai.Het lijkt mij ook voor hen gek, om ineens een mevrouw waarvoor ze lang zorgden, en met wie ze veel tijd doorgebracht hebben, van de ene dag op de andere niet meer te zien. Afscheid nemen is belangrijk, vind ik, je moet de dingen afronden. Bovendien, zo redeneer ik, is het weer een moment in het proces dat ik samen met mijn moeder doormaak ter voorbereiding van de verhuizing. Na het afscheid begint er wat nieuws. Voor een Alzheimerpatiënte, met een geheugen als een zeef en een inmiddels volkomen verdwenen korte termijngeheugen, is dat alles nog niet zo simpel. Want het nieuwe dat komt, heeft mijn moeder niet gekozen en niet gewild, en ondanks alle voorbereidingen, klaarstaande verhuisdozen en gesprekken over wat wel en niet mee moet of kan, is het op de een of andere manier voor haar nog geen echte realiteit. Af en toe daagt het éven, dat het wonen in de flat bijna voorbij is, maar de gedachte aan een verpleeghuis is zo beangstigend, dat mijn moeder die gauw weer wegstopt, onder het motto: wat niet weet, dat niet deert.

Voor mijzelf is het ook belangrijk. Ik wil hen graag bedanken, de vrouwen die voor mijn moeder zorgden in de afgelopen jaren. En het lijkt mij zo logisch, afscheid nemen van iemand met wie je een band hebt opgebouwd. Maar wat ik allemaal vind en denk, is geen gemeengoed, ondervind ik weer eens. Van de vijftien vrouwen die met regelmaat ingeroosterd zijn bij mijn moeder door de thuiszorgorganisatie, komen er twee om afscheid te nemen. Mijn moeder begrijpt het allemaal maar half, maar ze wil best even gaan zitten voor koffie met gebak, en een praatje maken. Corrie vertelt mijn moeder dat ze veel goede uren met haar gedeeld heeft, ook al was het niet altijd even gemakkelijk. Ze heeft een afscheidscadeautje meegebracht: chocolaatjes. Mijn moeder zal er beslist van smullen. Ze passen niet echt bij elkaar, Corrie en mijn moeder, dat was van het begin af aan duidelijk. Toch is zij degene die er in geslaagd is om vanaf het eerste moment te blijven komen en voor mijn moeder te zorgen met een blijmoedige en dappere houding. Dat mijn moeder haar vaak wegstuurde, dat ze haar te kennen gaf geen begeleiding nodig te hebben, dat mijn moeder zich in haar verdriet terugtrok in zichzelf en af en toe niet meer met Corrie wilde communiceren: dat alles accepteerde zij. Corrie hield vol, ook al had ze te weinig kennis van dementie, en ook al wist ze zich vaak geen raad met de nukken en kuren van mijn moeder, die consequent zorg probeerde te weigeren. Ik heb bewondering voor haar en ik vind het erg jammer dat juist zij besloten heeft de thuiszorg achter zich te laten, omdat ze het te zwaar vindt, het zorgen voor mensen met ziektes als Alzheimer. Ook Marthe komt nog even, en als ik haar zie zitten op de bank, mooi en smal en jong, begrijp ik heel goed waarom het tussen haar en mijn moeder wel klikte: Marthe lijkt op een van mijn nichtjes en ze heeft een vanzelfsprekende manier van aanwezig zijn, die heel goed past bij mijn moeder. Ze hebben samen heel wat puzzels ingevuld en heel wat kopjes thee gedronken.Ik vereeuwig mijn moeder, met zowel Marthe als Corrie: als het dan niet is voor mijn moeder, dan is het in elk geval voor mij een herinnering aan het bestaan van de thuiszorgvrouwen.

Van de andere thuiszorgvrouwen horen we niets meer. En ook bij de thuiszorgorganisatie doen ze blijkbaar niet aan afscheid nemen en afronden van een hulpverleningscontact. Ik vind het vreemd en ongepast, maar ik heb nu geen tijd om me erin te verdiepen of om er iets mee te doen. De verhuisdozen staan te wachten en als na het weekend de verhuizing realiteit wordt, heb ik wel wat anders aan mijn hoofd dan de relatie met de thuiszorg. De verpleeghuiszorg staat dan in de startblokken en ik zal een volledige nieuwe situatie het hoofd moeten bieden. Ik hoop nu maar dat ze daar dan in elk geval wat zullen doen aan welkom heten. Na elk afscheid komt iets nieuws, zoveel is zeker.

Gepubliceerd in: E-zine, Expertisenetwerk Levensvragen en Ouderen, www.netwerklevensvragen.nl, december 2009